Çocuk Bakımında 2 Yaş Sendromu Nedir? Nasıl Atlatılır?
Hepimizin sık sık duymuş olduğu bir tabir olduğunu düşündüğüm 2 Yaş sendromundan bahsetmek istiyorum sizlere. Annelerin ve babaların çekindiği ve bizim "çocuğa neler oluyor anlayamıyorum" diye yakındığı bir dönem olan 2 yaş sendromunun gerçekten de zorlu bir dönem olduğunu söylemek isterim. Bu dönemde çocuk bir kimlik karmaşası yaşayarak aslında kendi benliğini tanımaya çalışıyor. Elbette ki bunun sonucu da bir hayli zor oluyor. Çocuk kendini bir birey olarak tanımaya çalışırken daha sinirli ve daha vurdumduymaz olabiliyor. Bu dönemde sakin bulduğunuz çocuğunuzu daha öfkeli olduğunu gördüğünüzde lütfen şaşırmayın… bu birçok çocuğun ve ailenin yaşadığı normal bir durum.
Çocuğunuzun bu dönemde hareketleri ve tavırları değişkenlik gösterebilir.
Çocuğunuz bu dönemde kendini fark ettiği için ona alan yaratmalısınız. Bilirsiniz ki kendini tanıma yolculuğu oldukça sancılı bir süreçtir. Bu süreçte onun sürekli yanında olmalısınız.
Tatlı dil yılanı bile deliğinden çıkarır derler. Siz de bu anlayışla ilerleyebilirsiniz. Biliyorum , çok zor , söylemesi kolay ama yapması zor bir iş. Onunla zıtlaştıkça o da sizinle zıtlaşacak ve olaylar daha da karmaşık bir hale gelecek.
Çocuğunuz kendi benliğinin farkına varmaya çalışırken sizde ona ellerinizi uzatarak destek olun.
Size bu konuda yaptığım araştırmalar sonucunda bulduğum bilgileri aktarmak istersem;
2 Yaş Sendromu Nedir?
Bebeklik döneminden çocukluk dönemine ilk adımların atıldığı 1,5 ile 3 yaş arasında görülen 2 yaş sendromu, zaman zaman aileleri zorlayan bir süreçtir. Terrible two olarak da bilinen 2 yaş sendromu, tüm sağlıklı çocuklarda olması beklenen, psikolojik gelişimin bir parçasıdır. Anneye bağımlı olarak geçirilen ve tek başına var olmanın imkânsız olduğu bebeklik döneminin ardından konuşabilen ve yürüyebilen çocuk, kazandığı bu gelişim özellikleri ile hem fiziksel hem de duygusal olarak anneden yavaş yavaş uzaklaşır. Kendisinin ayrı bir birey olduğunun farkına varan çocuk, ben merkezli bir döneme girerek varlığını tüm çevresine kanıtlamaya çalışır. Benliğinin farkına varmasıyla birlikte kendi kararlarının doğru olduğunu, ailesine ve çevresindeki diğer kişilere kendi fikirlerinin değerli olduğunu ispatlamaya çabalar. Bu dönemde sıklıkla duyulan negatif cümlelerin sebebi budur. 2 yaş döneminde sağlıklı bir şekilde gelişimi süren çocuğun, her şeye hayır demesi, agresif davranışlar sergilemesi, öfke nöbetleri geçirmesi son derece normal bir durumdur.2 yaş dolayında görülen bu sendrom boyunca ebeveynlere büyük bir sorumluluk düşer. Çocuğa doğru bir şekilde yaklaşarak, onun ihtiyaçlarını anlamaya çalışmak, tolere edebilmek ve kesin sınırlar çizmek son derece önemlidir. Çocuk ile doğru iletişim kurmanın altın kuralı olan oyun oynamak, eğlenceli olduğu kadar sağlıklı da bir yöntemdir. Sözel olarak anlatılamayan duygu ve düşünceler oyun içinde kurgulanarak, etkili bir şekilde çocuğa aktarılabilir.
2 Yaş Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Çocukların kişilik gelişiminde önemli bir yer tutan 2 yaş sendromunda çocuklar, sınırlı tecrübeleri ve kelime hazineleri ile kendi benliklerini dış dünyaya anlatmaya çalışır. Duygusal olarak da tam olarak gelişmemiş olan 2 yaş dönemindeki çocuklar, çoğu zaman kendilerini ağlayarak ifade eder. "Hayır", "olmaz", "istemiyorum" gibi olumsuz kelimelerin sıklıkla kullanıldığı 1,5 yaş ile 3 yaş aralığındaki çocuklar, istekleri yerine getirilmediğinde, kendilerini yere atma, kendisine ve çevresindekilere vurma, bağırma, nesneleri atma, öfke nöbetine girme gibi davranışlar sergiler. Öfke nöbetinin devam ettiği süre boyunca, yemek yeme, oyun oynama ve normalde eğlendiği aktiviteleri yapmama gibi durumlar ortaya çıkabilir. Kendilerini dünyanın merkezinde gördükleri bu dönemde çocuklar bencil ve dürtüsel davranışlar sergileyebilir. Bu davranışlarını engellemek için çaba sarf etmez ve dışarıdan yapılan engellemeleri de kabul etmez. Onun yerine çoğunlukla ebeveynlerin söylediklerinin tam tersini yaparak inatlaşır. Etraflarındaki çevre üzerinde hakimiyet kurmaya çalışan 2 yaş dönemi çocuklarının öfkeli tutumlarına aynı şekilde karşılık vermek onların gerginliğinin daha da artmasına neden olur. Bu gibi 2 yaş sendromu belirtilerinin görüldüğü durumlarda ebeveynlerin sakin kalarak, durumu kontrol altına almaları, çocuğun duygularını ifade etmesine müsaade etmeleri gerekir.
2 Yaş Sendromu Yaşayan Çocuğa Nasıl Davranılmalı?
Çocukların kendileri ile alakalı hemen her konuda ailesi ile çatışabildiği 2 yaş dönemi, aileleri bir hayli kaygılandıran bir süreçtir. Aileler bu dönemde çözüm bulmakta ve nasıl davranmaları gerektiği konusunda zorluk yaşar. Sakin kalmak, çocukların verdiği içgüdüsel tepkilere mantık çerçevesinde yaklaşmak, çocuğun zihinsel ve duygusal gelişimi üzerinde pozitif etki bırakır. Ailelerin duygusal yaklaşımdan uzak durması ve kimin otorite olduğunu göstermeye çalışmaması gerekir. Bu yaş grubundaki çocuklar henüz otorite ile ilgili olarak bilinçlenecek yaşta olmadıkları için bu durumu anlamakta zorlanır. Ancak bu durum önceden "Hayır." denen konuya, çocuğun ağladıktan ya da ısrar ettikten sonra "Evet." denmesini gerektirmez. Ailenin tutarlı olması, aynı konu üzerinde önce hayır, sonra evet dememesi gerekir. Ayrıca anne ya da babanın kabul ettiği ya da etmediği bir duruma diğer ebeveyn farklı bir yanıt vermemelidir. Bu dönemde çocuğun gelişiminin sağlıklı bir şekilde sürmesi için onu ne çok sınırlamak ne de tamamen özgür bırakmak gerekir. Her yaptığı hareket için tek tek uyarıda bulunmak da kişilik gelişimini olumsuz etkileyeceğinden dolayı önerilmez. Çocuk ile iletişim kurarken net ve basit cümleler kurulmalı, ironi içeren cümlelerden kaçınılmalıdır. Çocukla kaliteli zaman geçirmek adına onunla oyun oynamak, oyun oynarken, oyuncaklara verilen roller üzerinden onu eğitmek çok daha doğrudur. Yapılan konuşmalar ve uyarılar, çocuğun boy hizasına eğilerek yapılırsa daha çok işe yarayabilir. Böylece çocuk, kendisinin bir birey olduğunu ve karşısındaki kişi tarafından dikkate alındığını hisseder. Çocuğun kişisel gelişimini desteklemek ve olası krizleri engellemek adına, ona kendi başına başarabileceği görevler verilmeli ve bu görevi başarabileceği konusunda cesaretlendirilmelidir. Enerjisi dış mekân aktiviteleri ile boşaltılmalı, koşup oynamasına, tehlikeli olmadığı sürece düşüp kalkmasına izin verilmelidir. Yapmayı ısrarla reddettiği aktiviteler ya da istekler karşısında çocukla inatlaşmak yerine, dikkatini farklı bir yöne çekmek, bu yaş çocukları için idealdir. Uzun uzun konuşmalar yerine, kısa anlatımlar ile onu uyarmak, kurgulanan hikayeler ve oyunlar üzerinden çıkarımlarda bulunmasına izin vermek çok daha doğrudur. Çocuğa seçim yaptırmak da bu dönemde yapılması gerekenler arasındadır. Örneğin iki farklı kıyafet gösterip, hangisini giymek istediğini ya da farklı oyunlar arasından hangi oyunu oynamak istediğini sormak, 2 yaş sendromunu yaşayan çocuğun kişisel gelişiminde olumlu rol oynar.
2 yaş sendromu siz değerli ebeveynlere doğal olarak zorlayıcı bir süreç olarak gelecektir. Bu çok normal bu süreçte çocuğunuza sevgiyle ve merhametle yaklaşırsınız ve anlayışa karşılarsanız eminim süreç bir süre sonra kolaylaşacaktır. Unutmayalım ki sevgiyle alışmayacak konu yoktur. Biliyorum ki çocuğunuz sizin en kıymetliniz bu yüzden onun hakkında endişeleriniz gayet normal. Lakin bu geçici bir süreç.
Hoşça kalın…